Sarkozy nin Ermeni soykirimi ve Türkiye nin AB üyeligine karsi yaptigi çikislarin faturasini Fransiz sirketleri ödedi.
Türkiye, 18 yildir ortak çalistigi Fransiz Alcatel firmasini birakarak uydu üretiminde yeni ortak olarak Japon Mitsubishi firmasini seçti. Türkiye, diplomatik sahada problem yaratan Fransa ile iliskilerini ekonomik sahada gözden geçiriyor. Fransa'nin, Ermeni soykirimi iddiasini tanimasi, soykirimin inkârini suç sayan yasal düzenleme yapmasi ve Cumhurbaskani Nicolas Sarkozy'nin Türkiye'nin AB üyeligine karsi çikmasi, iki ülke iliskilerindeki olumsuz etkisini uydu ihalesinde gösterdi. Türkiye'nin bugüne kadar uzaya firlattigi dört uydusunu da yapan Fransiz Alcatel firmasi, yeni yapilacak Türksat 4A ve 4B uydu ihalesine davet edilmedi. Böylece Türkiye ile Fransa arasindaki 18 yillik uydu ortakligi son bulurken yeni ortak Japonya oldu.
ORTAK SIRKET KURULMUSTU
Türkiye'nin yeni uydulari Türksat 4A ve 4B'nin yapimi için Eylül 2010'da ihaleye çikildi. Ihaleye dünyanin önde gelen uydu üreticisi firmalari Japon Mitsubishi, Amerikan sirketleri Lockheed Martin ve Orbital, Ingiliz sirketleri Telesat ve Astrium davet edildi. Ulastirma Bakani Binali Yildirim, önceki gün tekliflerin degerlendirilmesinin ardindan ihaleyi Japon Mitsubishi'nin kazandigini açikladi. Türksat ile Mitsubishi arasinda sözlesme imzalanirken uydu yörüngesi böylece Avrupa'dan Uzakdogu'ya kaymis oldu. Uydu yapiminin disinda Türkiye, Fransiz Alcatel firmasiyla merkezi Monaco'da bulunan Eurasiasat sirketini kurdu. Alcatel bu sirketin hisselerini daha sonra Türkiye'ye devretti. 2A uydusunun isletmesi de bu sirket tarafindan yapiliyor. Türkiye'nin ilk uydusunun yapimi 1993'te Fransiz Alcatel firmasina verildi. 1994'te uzaya gönderilen ilk uydu olan Türksat 1A, roketlerde meydana gelen ariza üzerine denize düstü. Fransizlar ayni yil Türksat 1B uydusunu uzaya gönderdi. 1996'da uzaya gönderilen Türksat 1C uydusunun yapimini da Fransiz Alcatel gerçeklestirdi.
KÖTÜ MUAMELE BARDAGI TASIRDI
Fransizlarin yaptigi Türksat 2A uydusu 2001'de, Türksat 3A uydusu ise 2008'de uzaya gönderildi. 3A'nin yapimi sirasinda 22 mühendis egitim için Fransa'ya giderek, üretimi takip etti. Alcatel firmasi, üretim sirasinda Türk mühendislere yönelik olumsuz tutum sergiledi. Uydu yapimina Türk mühendislerin katilmasina izin vermeyen Alcatel, Türk mühendisleri sadece gözlemci olarak bulundurdu. Alcatel'in bu tutumu bardagi tasiran son damla oldu.
JAPONLAR TÜRK MÜHENDISLERE EGITIM VERECEK
Japon Mitsubishi'nin, Amerikan ve Ingiliz sirketlerinin bir adim önüne geçmesinde, Japonlarin hem egitim hem de bilgi paylasimi ile Japon Uzay Ajansi'nin (JAXA) kapilarini Türk mühendislere açma teklifinin önemli etkisi oldu. Türkiye Japonya ile sadece uydu yapimi için degil, yerli uydularin yapiminda bilgi paylasimi, teknoloji transferi için de anlasti. Ayrica Türkiye'nin kuracagi Türkiye Uzay Kurumu'nun kurulmasi ve çalismasinda Türkiye ile Japonya Uzay Ajansi isbirligi yapacak. Uydu ve uzay arastirmalarinda isbirliginin yaninda Türkiye, nükleer santral konusunda da Japonlarla isbirligi yapmaya hazirlaniyor.
DÜNYANIN \% 91'INE ULASILACAK
Türkiye'nin dört uydusunu yapan, uzaya gönderen ve uydulari ortak isleten Fransa ile yollar bu adimlarin ardindan 18 yil sonra ayrilmis oldu. Japonlarla yapilan ortakligin Türkiye'de üretilecek Türksat 5A 2015'te, Türksat 5B 2017'de Türksat 5C 2019'da uzaya gönderilecek. Türkiye böylece yedi uydudan olusan filosuyla, Güney Amerika, Kuzey Amerika'nin dogusu, Avrupa, Asya ve Afrika'nin tamami ile Avustralya'nin batisini kapsama alanina alacak. Bu uydu filosunun toplam kapsadigi alan da dünya nüfusunun yüzde 91'ine ulasmis olacak. Türk mühendislerin gelecekte uydu üretimi yapabilmesinde Japonya'da bizzat üretime katilmalarinin ve egitim almalarinin da payi yüksek olacak.
ALCATEL'IN DAVET EDILMEMESI KIZDIRDI
Iki hafta önce Türkiye'ye 6 saatligine gelen Fransa Cumhurbaskani Nicolas Sarkozy, bu ziyaretini G-20 Dönem Baskani sifatiyla yapmisti. Bu tutum basta Basbakan Recep Tayyip Erdogan olmak üzere Türkiye tarafindan elestirilmisti. Sarkozy'nin ziyaretini Fransa Cumhurbaskani sifatiyla yapmamasi ve ziyaretini çok kisa tutmasinda, Türkiye'nin 571 milyon dolarlik iki uydu yapim ihalesine Fransiz Alcatel firmasinin davet edilmemesinin etkili oldugu bildirildi. (Sabah)
